Tag Archives: Høgrepopulisme

Argumenta mot EU-medlemskap står seg

Posted on 2020-02-08 | Legg igjen en kommentar

Sven Egil Omdal forklarer i ein kronikk kvifor han har skifta standpunkt til Norsk medlemskap i EU. I motsetning til Omdal er eg like sterk EU-motstandar i dag som eg var i 72 og 94. Nasjonalstaten er ei god ramme for demokratiet, og marknadsliberalismen skaper klasseforskjellar no som før.

Omdal og mange andre brukar framveksten av høgrepopulistiske krefter som argument for å bli EU-tilhengar. Men framveksten av desse kreftene i EU kan like godt brukast som eit argument mot EU-systemet og EU-medlemskap. Avstanden til makta som ikkje berre er langt borte, men som også har overlatt det meste til marknaden, kan vel nettopp vere ei årsak til at høgrepopulistane kan rekruttere så breitt.

Men eg ser at venstresida bør føre ein klarare front mot tankegodset til dei populistiske og nasjonalistiske kreftene som no veks fram både i Europa og i andre verdsdelar. Vi må vise at vårt ønskje om ein nasjonalstat og ein arbeidsmarknad utan sosial dumping ikkje er egoistisk nasjonalisme og brot med den internasjonale solidariteten. Klassesolidariteten stoppar ikkje ved landegrensene.

EU-debatten får meg også til å reflektere over eit trekk ved samfunnsdebatten i vår tid. Det er ein stadig kamp for å vere aller mest for sakene ein kjempar om. Eg ser ofte at folk eg er samd med i konklusjon, brukar tvilsame argument for å få eit retorisk poeng. Når ein påpeikar det, blir ein gjerne skulda for å svikte saka. Nyansert debatt som kan overbevise reflekterte tvilarar, blir det mindre av.

Alf

Kommentaren blei først lagt ut på min Facebook-profil.

 

Legg igjen en kommentar

Publisert i Ideologi - idear - verdiar

Merket med , , ,

Eliten til Vedum

Posted on 2019-01-08 | Legg igjen en kommentar

c2654f61-1f7d-4a4e-b2a3-af1e99e68e9fKvifor brukar Klassekampen Trygve Slagsvold Vedum og ikkje Karin Andersen som eksempel på ein folkeleg politikar. Er det fordi Vedum går til angrep på «eliten» som tar utdanning og er miljøbevisst og Andersen kjempar ein klassekamp for dei svake?

Du skal ikkje ha brukt mykje tid på sosiale media før du får med deg framveksten av ein stadig meir sofistikert høgrepopulistisk retorikk. Karakteristikkar som politisk korrekt, godheitsposør, sykkelfrik og XX-elite erstattar argument. Kan du trakke på kjenslene til motstandaren med slike merkelappar, er klimaet for diskusjonen sett.

Skuldingane om godheitsposering og elitisme blir gjerne kombinert med krav om å representere folk flest. At meiningsmålingar ofte viser at folk flest er nokre få prosent av folket, uroar ikkje høgrepopulistane. Dei har klart å skape så mykje støy at dei kjem seg inn på stadig nye arenaer, også MSM-media som dei foraktar. Populistane på ytre høgre fløy prøver å stå fram som eit rop frå folkedjupet. Men retorikken blir ofte utvikla av høgt utdanna folk med klare ideologiske mål.

Trygve Slagsvold Vedum er ikkje ein høgrepopulist, og eg er samd med mykje av det Senterpartiet står for. Partiet tar opp viktige distriktspolitiske saker som fortener ein seriøs debatt. Men han har lagt seg til ein retorikk som har fellestrekk med den høgrepopulistane brukar. Vedum stod nyleg fram i Klassekampen og harselerte med folk som tar utdanning, jobbar i det offentlege og syklar til jobb. (Her fekk han stempla klimafrikarane som kritiserer klimapolitikken til SP). I etterkant har fleire i avisa gått ut og løfta fram Vedum som ein folkeleg politikar som bør vere eit føredøme for andre.

Men Vedum sin lettvinte og breispektra elitekritikk kan lett avspore debatten om maktforhold og strukturelle utviklingstrekk i samfunnet. Kven har interesse av å bremse klimasatsinga, kven har interesse av privatisering og sentralisering, og kven tener på mistillit til folk med kompetanse? Norsk oljepolitikk er eit eksempel. Den populistiske høgresida som hevdar seg å representere folk flest, ville selje ut norske oljeressursar. Men mange av dei som redda verdiane for det norske folk i den kritiske startsfasen, kjem vel lett i kategorien elite.

Venstresida bør ha ein meir presis maktkritikk enn den slumsete elitekritikken som Vedum forfektar. Dersom det er det folkelege og ueigennyttige og  ikkje ein diffus antielitisme som er poenget med å dra fram eit førebilete, så kunne ein til dømes plukke fram ein person som Karin Andersen.

Alf

Legg igjen en kommentar

Publisert i Demokrati og folkestyre, Høgrepopulisme

Merket med , , , , , , ,

Det nye klassesamfunnet skaper høgrepopulisme

Posted on 2018-03-22 | 1 kommentar

forskjellarDen ytterleggåande høgrepopulismen har mange framtoningar. Men felles er at den spelar på rasisme, framandfrykt og forsvar av «nasjonale verdiar». Det florerer med konspirasjonsteoriar om hemmelege alliansar som har til formål å knekke oss og vår kultur med masseinnvandring. Dei største fiendane er dei naive politikarane som ikkje ser dette, og som fortener å bli stempla som landssvikarar. Du skal ikkje leite lenge før du finn slike haldningar på nettet, og synspunkta bryt seg gradvis veg inn i den offentlege samtalen.

Høgrepopulistiske parti av ulik valør har stor framgang i dei fleste demokratiske land, og mange av dei leflar med rasistiske og fascistiske synspunkt. Men det er liten grunn til å tru at alle som støttar opp om slike parti, står for desse ekstreme standpunkta. Kva er det då som får folk til å stemme på dei høgrepopulistiske partia?

Vi har over tid sett to tydelege trendar i dei vestlege landa. Folk kjenner stadig sterkare på at det blir større avstand mellom veljarane og dei som styrer. Makta og beslutningane blir flytta lenger bort, og kontakten med dei som må leve med konsekvensane, er fullstendig borte. I tillegg har det utvikla seg eit sjikt av folk med makt og innflytelse  – eit sjikt som har meir til felles med likesinna i andre land, enn med folk flest i det landet dei kjem i frå.

Den andre sterke trenden er frustrasjon over at velstanden blir ujamt fordelt. Vi har hatt økonomisk vekst, og forskjellane mellom land har blitt redusert. Men forskjellane internt i landa har auka. Marknadsliberalismen har skapt ein nytt klassesamfunn med utrygge og lågt betalte jobbar. Fagrørsla som kjempar for fordeling og solidaritet, er på vikande front.

Kombinasjonen av desse to trendane skaper grobotn for høgrepopulisme. Folk som kjenner seg neglisjerte og urettvist behandla av makteliten, ropar på nye løysingar og sterke leiarar som kan rydde opp og stengje grensene mot alt som trugar.

Kva er venstresida sitt svar på denne utviklinga? Er løysinga å legge seg tettare opp til høgrepopulistane og deira syn på kva som trugar samfunnet? Eg trur ikkje det. Eller rettare sagt, eg er overtydd om at det er ein farleg veg å slå inn på. Vi må blankpusse våre eigne ideal og vår eigen samfunnskritikk. Høgrepopulistane går til angrep på det dei kallar kultureliten, men dei snakkar lite om det reelle problemet – den globale kapitalmakta.

Venstresida må skjerpe kampen mot dei internasjonale kapitalkreftene og den offensive marknadsliberalismen som har skapt det nye klassesamfunnet. Vi kan ikkje leve med eit lausarbeidarsamfunn og eit arbeidsliv der dei seriøse aktørane blir pressa ut. Vi kan heller ikkje leve med at store globale konsern kan vri seg unna å betale skatt. Når politikarane toar sine hender og klagar på at dei ikkje har verkemiddel til å stoppe denne utviklinga, er det ikkje rart at folk blir forbanna og vil prøve noko nytt.

I staden for å temme den globale kapitalismen og ta tilbake den demokratiske styringa, så går utviklinga i motsett retning. Vi diskuterer i fullt alvor å inngå avtaler der globale konsern kan saksøkte nasjonalstatar og overstyre nasjonale parlament. Ikkje rart at folk lurer på kva politikarane held på med, når dei vil la kapitalkreftene styre over demokratiet og dei folkevalde. Her har sosialdemokratiske parti ofte svikta. Det er på tide å ta eit oppgjer med denne utviklinga dersom sosialdemokratiet skal ta tilbake noko av sin posisjon og bidra til ei sterk og offensiv venstreside som kan stå i mot høgrepopulismen.

Vi må ta den ideologiske kampen mot dei forskrudde verdiane til høgrepopulistane og møte dei med våre verdiar bygd på solidaritet og menneskeverd. Men minst like viktig er det å ta kampen mot utviklinga av eit nytt klassesamfunn. Taper vi den, kan vi tape kampen mot høgrepopulismen og i ytste konekvens tape demokratiet.

1 kommentar

Publisert i Fordelingspolitikk, Fredagskommentaren, Høgrepopulisme, Ideologi - idear - verdiar

Merket med , , , , ,

Kulturkrig eller klassekamp

Posted on 2018-03-02 | Legg igjen en kommentar

cropped-solidarity_by_matzekNyleg blei ei ung nordlandsjente tildelt eit par prisar frå norske aviser. Vi etterlyser ofte unge stemmer i den offentlege debatten, så ein skulle tru at dette blei tatt godt imot. Men nei. Jenta hadde feil hudfarge og feil religion, og ho var ikkje audmjuk nok. Som innvandrar og ung kvinne burde ho ikkje uttale seg utan først å takke for at ho fekk komme til vårt gjestfrie land.

Så braut helvete laus. Høgrepopulistiske aviser og nettstader frå Nettavisa, via Resett og Document.no til dei mørkaste krokane på internett kokte over av hat og aggresjon. Det er tydeleg vis ikkje måte på kva ulukker som kan ramme oss om vi lar slike folk sleppe till i samfunnsdebatten. Når dei naive idealistane på venstresida har vore dumme nok til å sleppe dei inn i landet vårt, så må vi i alle fall mobbe dei bort i frå rampelyset før kulturen vår blir trampa ned, er omkvedet.

Denne kampanjen mot den unge jenta er berre eit lite eksempel på kva dei høgrepopulistiske kreftene i Noreg driv med. Nettet og kommentarfelta flommar over av aggresjon og grove trugsmål mot  innvandrarar – spesielt muslimar og kvinner. Men det er ikkje kommentarfelta som har skapt denne hetsen. «Media» som Nettavisen, Resett og Document.no har spesialisert seg på redaksjonelle innlegg som legg opp til at kommentarfelta og sosiale media skal følgje opp dei halvkveda visene. Og denne «journalistikken» er i ferd med å diffundere inn i resten av media.

Det er legitimt å diskutere omfanget av innvandring. Men det som høgresida driv med, er noko heilt anna. Dei har ein bevisst strategi som skal skape frykt og konflikt. Høgrekrefter av ulik valør prøver å mane fram ein kulturkamp der dei «norske verdiane» er truga. Det skal få folk til å flokke seg om organisasjonane og partia på høgresida for å redde landet vårt frå dei nedbrytande kreftene som venstresida har lokka hit.

Den kulkturkampen som høgresida manar fram, er ei bevisst avsporing av samfunnsdebatten og ei tildekking av dei reelle motsettingane i samfunnet. Dei som slit med å klare seg økonomisk – enten dei er ateistar, muslimar eller kristne – har felles interesse av ein økonomisk politikk som fordeler arbeid og inntekt. Dei som ikkje klarer å komme inn på bustadmarknaden – enten dei er født her eller har komme hit – har felles interesse av ein rettferdig bustadpolitikk. Motkreftene er marknadsliberalistane og kapitaleigarane som tar ein stadig større del av verdiskapinga.

Den verdien som er truga, er vår samfunnsmodell med moderate forskjellar, lågt konfliktnivå og trepartsamarbeidet i arbeidslivet. Men den er truga av den økonomiske politikken og hatretorikken til høgresida, ikkje av våre nye landsmenn.

 

 

Legg igjen en kommentar

Publisert i Fredagskommentaren, Innvandring og integrering, Journalistikk

Merket med , , , , , , , ,

Blir høgreekstremisme mainstream på  Erna si vakt?

Posted on 2016-12-26 | 1 kommentar

ernaMørke skyer frå ytre høgre sig inn over oss, og Erna ser ut til å leve godt med det. Vi okkar oss over Trump og over framveksten av høgrepopulistiske part i Sør- og Aust-Europa. Men kva med tilsvarande haldningar som brer om seg her i landet? Det er på tide å ta til motmæle mot dei høgreekstreme haldningane før det er for seint, men Erna ligg lågt i terrenget.

Ein kommunepolitikar i Tønsberg skreiv nyleg eit lesarinnlegg med kalde gufs av raseteoriar frå mellomkrigstida. Til støtte for sitt syn viser ho til høgreekstreme nettstader som fråtsar i konspirasjonsteoriar om muslimar og andre som ikkje er i kategorien gode europearar. Og dette er ikkje noko soloutspel. Partiet hennar nektar å ta avstand frå innhaldet i innlegget!

Ein stortingsrepresentant deltok like før jul i debatt om innvandringspolitikk. Der hevda han at å gi mat til dei som svelt, berre fører til at det bli fleire som veks opp, og fleire som treng endå meir utviklingshjelp. Det er eit menneskesyn det er vanskeleg å finne ord for. I tillegg viser erfaring at problemstillinga er feil. Når folkegrupper kjem ut av botnlaus fattigdom og får betre helsestell, går fødselsraten ned.

Like før jul fekk vi ein ny minister som har ansvar for  kva som er rett og galt her i landet. Han har utmerka seg med harde angrep på alle han meiner ikkje er gode nordmenn, enten der er samar eller muslimar. No må det vere på tide med eit nytt korstog, hevdar han. Og han står ved alt dette etter at han fekk plass ved kongens bord med ansvar for statens valdsmakt.

Erna ser ut til å trivast godt med at høgreekstreme standpunkt blir normalisert. Då ho møtte media før jul, viste ho ikkje teikn til uro over framveksten av høgreekstrema haldningar. Ho gjekk derimot til frontalangrep på biskopane fordi dei hadde bedt om ein tenkepause i utsending av mindreårige flyktningar til farlege område.

Høgreekstreme haldningar og rasistiske konspirasjonsteoriar har lenge florert på ulike sosiale media. Det nye er at desse haldningane kjem ut av krokane og blir plukka opp av etablerte politikarar på høgresida i norsk politikk. Det som for få år sidan var utenkeleg, har blitt mainstream under vengene til Erna. Kvar har det blitt av det verdikonservative Høgre og omsorga for menneskeverdet i Kristeleg folkeparti?

Alf

1 kommentar

Publisert i Høgrepopulisme

Merket med , , , ,